Bệnh Giun Đũa Chó Mèo Nguyên Nhân Triệu Chứng Chẩn Đoán Và Điều Trị
- 06/09/2019 - 10:06:19 AM
- 9137
Bệnh giun đũa chó mèo gặp ở mọi lứa tuổi, nhiều nhất là độ tuổi cao, tỷ lệ bệnh ở nam và nữ gần bằng nhau, bệnh gặp ở những người sống ở nông thôn nhiều hơn ở thành thị, nhiều người có trình độ học vấn thấp, tình trạng kinh tế nghèo, có những hành vi nguy cơ như tiếp xúc đất, vệ sinh cá nhân kém, tiếp xúc thường xuyên với chó mèo...
Bệnh giun đũa chó mèo là gì?
Bệnh giun đũa chó Toxocara mà bà con thường gọi là bệnh sán chó. Tác nhân gây bệnh là Toxocara canis (giun đũa chó) gặp khoảng 75%, Toxocara cati (giun đũa mèo) khoảng 25%. Bệnh giun đũa chó có thể gặp ở mọi lứa tuổi và tỷ lệ người nuôi chó đặc biệt là chó con, chó cảnh có tỷ lệ nhiễm cao hơn. Bên cạnh đó nhiều trường hợp không nuôi chó, không hề tiếp súc với chó mèo vẫn bị nhiễm bệnh giun đũa chó Toxocara
Bệnh giun đũa chó mèo được phát hiện từ khi nào?
Bệnh giun đũa chó mèo được Beaver, 1952 ghi nhận lần đầu tiên ở trẻ em có hội cứng gan và/hoặc phổi; ấu trùng Toxocara canis được tìm thấy sau khi giải phẫu tử thi, sinh thiết gan hay phổi.
Bệnh biểu hiện ở mắt được ghi nhận vào khoảng năm 1950 - ấu trùng được tìm thấy trong mắt của các bệnh nhân bị viêm nội nhãn hay nghi ngờ ung thư võng mô. Bệnh giun đũa chó mèo hay ấu trùng di chuyển nội tạng, gây ra do sự di chuyển giai đoạn ấu trùng của giun đũa chó Toxocara canis ở nhiều cơ quan khác nhau.
Phát hiện giun đũa chó mèo làm tổ trong não gây u não
Khái niệm “ấu trùng di chuyển nội tạng” ám chỉ sự di chuyển trong cơ thể người của một loại ấu trùng giun sán thường sống trong cơ thể động vật, đặc biệt là các thú nuôi; trong đó Toxocara canis là phổ biến nhất, kế đến là Toxocara cati ở mèo, Ascaris suum ở heo và Toxocara vitulorum ở trâu bò.
Những nghiên cứu gần đây với kỹ thuật miễm dịch ELISA đã cho biết tỷ lệ nhiễm ký sinh trùng này trong cộng đồng dân cư ở các nước Châu Âu là từ 0% - 13%, ở Anh là từ 2% - 5%; cho thấy mức độ ô nhiễm đáng kể.
Vòng đời của bệnh giun đũa chó mèo như thế nào?
Vòng đời phát triển của giun đũa chó mèo và quá trình lây nhiễm cho con người
Người là ký chủ ngẫu nhiên, nhiễm do nuốt trứng có ấu trùng giai đoạn 3 của Toxocara , ấu trùng xâm nhập thành ruột và được chuyên chở theo đường máu đến gan, phổi và những cơ quan khác.
Ở những cơ quan này, ấu trùng lang thang hàng tuần hay hàng tháng hoặc nằm im, thành những vật lạ gây viêm và kích thích tạo u hạt thâm nhiễm bạch cầu ái toan. Ngoài người, những loài vật khác như gậm nhấm, cừu, gà, heo, thỏ, chim, côn trùng và ngay cả giun đất cũng có thể mang ấu trùng của giun đũa Toxocara spp.
Tất cả những ký chủ này được gọi là ký chủ ngẫu nhiên, ký sinh trùng không bao giờ phát triển đến giai đoạn trưởng thành. Vì vậy, ở những người bị nhiễm không bao giờ tìm thấy trứng trong phân.
Ai có nguy cơ nhiễm bệnh giun đũa chó mèo?
Ở trẻ em, các hành vi nguy cơ có thể nuốt phải trứng có ấu trùng của Toxocara canis bao gồm : Trẻ nhỏ (tuổi nhà trẻ, mẫu giáo) : Trẻ hay nghịch đất, ăn đất, ngậm liếm đồ chơi, mút tay, 30% trẻ em ở lứa tuổi này thường xuyên đưa tay vào miệng.
Trẻ em tuổi cấp I : Nghịch đất, chơi những trò chơi tiếp xúc với đất như : bắn bi, bán đồ hàng, bồng bế chó mèo. Trẻ em tuổi cấp II : Không nghịch đất nhiều như hai nhòm trên, nhưng thường hay chơi những trò chơi tiếp xúc với đất như bắn bi, bán đồ hàng, nhảy lò cò, đá banh, bồng bế chó mèo, một số trẻ ở lứa tuổi này hay ăn hàng rong, ăn rau sống, tiếp xúc với chó mèo.
Trẻ xuất thân từ gia đình có tình trạng kinh tế và trình độ học vấn của cha mẹ hay người chăm sóc chính thấp dễ nhiễm hơn những trẻ xuất thân từ gia đình có tình trạng kinh tế và trình độ học vấn của cha mẹ hay người chăm sóc chính khá; trẻ ở nông thôn nhiễm nhiều hơn trẻ ở thành thị, do vùng nông thôn nuôi chó mèo thả rong nhiều, đất dễ ô nhiễm phân chó mèo.
Tuy nhiên, nếu trẻ ở thành thị nhưng có dịp về quê ở vùng nông thôn thì khả năng nhiễm như trẻ sống ở vùng nông thôn. Trẻ xuất thân từ gia đình khá giả, thường nuôi chó mèo nhiều, chó mèo được xem là con vật cưng, trẻ thường xuyên bồng bế, ngủ chung với chó mèo.
Ở người lớn, bệnh gặp ở mọi lứa tuổi, nhiều nhất là độ tuổi cao, tỷ lệ bệnh ở nam và nữ gần bằng nhau, bệnh gặp ở những người sống ở nông thôn nhiều hơn ở thành thị, nhiều người có trình độ học vấn thấp, tình trạng kinh tế nghèo, có những hành vi nguy cơ như tiếp xúc đất, vệ sinh cá nhân kém, tiếp xúc thường xuyên với chó mèo, nuôi chó mèo như những con vật cưng, ăn rau sống không rửa kỹ…
Giun đũa chó mèo lây bệnh cho con người như thế nào?
Ở trẻ em bệnh biểu hiện hai hội chứng
Hội chứng ấu trùng Toxocara di chuyển nội tạng và hội chứng ấu trùng di chuyển ở mắt.
Chu trình phát triển của Toxocara canis và những biến chứng nguy hiểm
Hội chứng ấu trùng di chuyển nội tạng bao gồm những biểu hiện lâm sàng sau : Trẻ đi khám bệnh vì những biểu hiện:
Thần kinh như : Đau đầu, động kinh, cử động bất thường, rối loạn hành vi, yếu liệt.
Ở da như : xuất huyết da thường gặp nhiều nhất là bầm da, nổi mề đay, nổi cục u ở da, sung phù một vùng da.
Sau phẫu thuật u gan do giun đũa chó mèo làm tổ trong gan
Về hô hấp như : ho kéo dài, điều trị theo phác đồ thông thường không thuyên giảm, thường kèm công thức máu có bạch cầu ái toan tăng cao.
Rối loạn tiêu hóa như tiêu chảy hay đau bụng kéo dài không rõ nguyên nhân, kèm gan lá lách to, công thức máu thường có bạch cầu ái toan tăng cao.
Sốt kéo dài không rõ nguyên nhân, tất cả các xét nghiệm thông thường đều âm tính, kèm công thức máu có bạch cầu ái toan tăng cao.
Đau khớp, sốt, ói, kèm bạch cầu ái toan tăng cao.
Gầy ốm, xanh xao, mệt mỏi, chán ăn, kém tập trung.
Ở thận: hội chứng thận hư, viêm cầu thận cấp.
Một số trường hợp bệnh biểu hiện ở nhiều cơ quan khác nhau, dễ nhầm lẫn với những bệnh nội khoa khác.
Thường đa số bệnh nhân có công thức máu có bạch cầu ái toan tăng cao và kéo dài nên nghĩ đến nhiễm ký sinh trùng gây bệnh nội tạng, thường gặp nhất là Toxocara spp.
Người nuốt phải ấu trùng giun đũa chó mèo có thể lên mắt và não
Biểu hiện của bệnh giun đũa chó mèo thường gặp ở mắt là gì?
Viêm màng bồ đào, bệnh thường biểu hiện trên lâm sàng với 3 hình ảnh : viêm mủ nội nhãn nội sinh, u hạt cực sau vùng hoàng điểm hoặc giữa gai thị - hoàng điểm và u hạt ở võng mạc chu biên. Phải nghĩ đến bệnh ngay ở một trẻ viêm màng bồ đào một mắt, với hình ảnh đáy mắt có ổ tổn thương ở hoàng điểm hoặc ở võng mạc chu biên.
Triệu chứng chính là mờ mắt, không đau, không viêm đỏ, nên khó phát hiện sớm. Chẩn đoán phân biệt đáng ngại nhất trên lâm sàng của bệnh này là u nguyên bào võng mạc, cần xác định sớm nhờ hình ảnh siêu âm và Doppler hoặc CT – Scan để có hướng điều trị thích hợp.
Viêm kết mạc : Kết mạc viêm sung huyết đỏ thường kèm ngứa, thường được bác sĩ nhãn khoa chẩn đoán là viêm kết mạc dị ứng. Ở người lớn chủ yếu là hội chứng ấu trùng di chuyển nội tạng, bệnh ở mắt rất hiếm.
Các thể lâm sàng ở người lớn được chia theo cơ quan bị tổn thương, bao gồm các thể : Thần kinh – cơ, ngoài ra, tiêu hóa, hô hấp, giả hệ thống, thể khác, Thể giả hệ thống : Bệnh có biểu hiện tổn thương ở nhiều cơ quan, giống bệnh toàn thân. Thể khác : Bệnh nhân có biểu hiện thiếu máu, xanh xao, mệt, gầy ốm, công thức máu có bạch cầu ái toan tăng cao, huyết thanh chẩn đoán (+) với Toxocara. Trong các thể bệnh, thể thần kinh – cơ chiếm đa số.
Bệnh giun đũa chó mèo thường gây tổn thương một bên mắt tribenhgiunsan.com.vn
Biểu hiện triệu chứng toàn thân của bệnh giun đũa chó mèo là gì?
Thể thần kinh – cơ (theo thứ tự tỷ lệ giảm dần): Nhức đầu, sưng đau cơ, yếu nửa người, liệt, co giật, chóng mặt, động kinh, viêm não – màng não.
Thể ngoài da : Nổi cục u dưới da, nổi mề đay, sưng phù một vùng da.
Thể tiêu hóa : Đau bụng, tiêu chảy, rối loạn tiêu hóa dễ nhầm với viêm đại tràng mạn.
Thể hô hấp : Tràn dịch màng phổi, ho kéo dài.
Trong thể thần kinh – cơ, bạch cầu ái toan trong 1/3 các trường hợp; trong khi các thể không phổ biến, bạch cầu ái toan là một triệu chứng gợi ý để cho y lệnh huyết thanh chẩn đoán KST nội tạng trong đó có huyết thanh chẩn đoán Toxocara.
Chẩn đoán bệnh giun đũa chó mèo như thế nào?
Dựa vào lâm sàng. Nghi ngờ cho làm công thức máu, công thức bạch cầu, chú ý bạch cầu ái toan, tốc độ lắng máu, CRP.
Xét nghiệm đặc thù. Để loại trừ hoặc hỗ trợ cho chẩn đoán nếu có điều kiện.
Huyết thanh chẩn đoán Toxocara spp. Lấy 1-2 ml máu đông. Sử dụng kỹ thuật ELISA với kháng nguyên ES (ngoại tiết-phân tiết) từ ấu trùng giai đoạn 2 của Toxocara canis. Kết quả dương tính khi hiệu giá kháng thể từ 1/800 trở lên, thường dương tính ở các hiệu giá 1/800, 1/1.600, 1/3.200.
Ngứa da nổi mẩn ở bệnh nhân nữ 37 tuổi nhiễm giun đũa chó mèo
Nên trị bệnh giun đũa chó mèo ở đâu?
Nguyên tắc điều trị: Nên điều trị bệnh giun đũa chó mèo tại phòng khám chuyên khoa, vì ở đó bác sĩ chuyên khoa mới có đầy đủ thuốc men và trang thiết bị chẩn đoán bệnh
Cần phối hợp tốt các thuốc với nhau để tăng tắc tác dụng hợp đồng giúp thuốc ngấm sâu và ấu trùng qua đó nhanh chóng tiêu diệt chúng
Thuốc được sử dụng:
- Thiabendazole
- Dietylcarbamazine
- Albendazole, các thuốc ngoài da, dị ứng, trợ gan, nâng cao thể trạng, kháng viêm, kháng H-2.
Phòng bệnh giun đũa chó mèo như thế nào?
Phòng bệnh giun đũa chó mèo đối với trẻ em
Không cho trẻ nghịch đất, ăn đất, mút tay. Nếu không thể, chỉ nên cho trẻ chơi ở những nơi không có chó mèo lui tới. Giáo dục vệ sinh cá nhân cho trẻ, rửa tay trước khi ăn.
Phòng bệnh giun đũa chó mèo đối với người lớn
Sau khi tiếp xúc đất nên rửa tay thật kỹ.
Rửa rau hay trái cây thật kỹ trước khi ăn.
Không nên ăn sống hay tái các món lòng heo, gà, thỏ, cừu…
Phòng bệnh giun đũa chó mèo đối với trẻ em và người lớn
Tránh tiếp xúc trực tiếp với chó mèo, đặc biệt chó mèo là con vật cưng.
Nếu không thể, nên xổ giun định kỳ cho chó mèo. Nuôi chó mèo không nên thả rong để làm giảm bớt ô nhiễm môi trường.
Tags: Bệnh sán chó, Triệu chứng sán chó, Xét nghiệm sán chó, Giun đũa chó Toxocara
- Có thể bạn quan tâm
- Dấu Hiệu Ngứa Da, Dị Ứng, Mề Đay Do Nhiễm Giun Đũa Chó Mèo
4235
- Triệu Chứng Giun Sán Chó Mèo
10731
- Dấu Hiệu Nào Cảnh Báo Mắt Bị Mờ Do Nhiễm Ký Sinh Trùng Giun Sán?
929
- Điều Trị Bệnh Hôi Miệng Do Nhiễm Ký Sinh Trùng Giun Sán
858
- Các triệu chứng nhiễm giun sán cần biết
3554
- Triệu chứng nhiễm giun tóc thường gặp ở trẻ em
3051
- Đặc điểm cận lâm sàng của bệnh sán lá gan lớn gây ra
5678
- Các triệu chứng lâm sàng khi nhiễm Toxoplasma
2493
- Phác đồ điều trị bệnh sán chó nhanh tại phòng khám ký sinh trùng
23180
- Cách phòng bệnh giun sán cho trẻ em hiệu quả
2198