sán chó, bệnh sán chó, dấu hiệu bị sán chó, dấu hiệu bệnh sán chó, sán dây, giun lươn, Toxocara, Toxoplasma

  Tác giả: Bác sĩ. Lê Thị Hương Giang 

  Tham vấn y khoa: Bác sĩ. Nguyễn Ngọc Ánh   

Bệnh giun đầu gai là gì?

Bệnh cảnh do ấu trùng hoặc giun đầu gai non Gnasthostoma spinigerum ký sinh dưới da và trong cơ quan nội tạng. Gây hậu quả là ngứa da nổi mẩn khu trú hoặc toàn thân, là  thách thức đối y học trong việc tìm căn nguyên ngứa da

Tác nhân gây bệnh giun đầu gai là gì?

Giun đầu gai trưởng thành ký sinh trong cơ thể những loài động vật ăn thịt sống như ( chó, mèo, chồn…) giun đực dài từ 11 - 25mm, giun cái dài 25 – 54 mm, thân mình khá cong, bao phủ bởi những gai cuticule ở nữa trước, đầu phình sở hữu 4 – 8 hàng móc; trứng hình oval, vỏ lốm đốm, 1 cực mang nút trong suốt.

Giun Đầu gai đẻ trứng ở vách dạ dày, trứng theo phân ra ngoài. Phần đầu con giun Đầu gai sát với mồm bao gồm những gai giúp chúng tạo  đường hầm chuyển di dưới da một cách dễ dàng. Trong môi trường nước, ấu trùng giun đầu gai có hình bao ụ phình, sau khi chui ra khỏi bao ấu trùng giun đầu gai được loăng quăng đỏ Cyclops sp. Nuốt. Trong thân thể giáp xác này, ấu trùng phát triển  thành ấu trùng cấp II, với đầu phình và 4 hàng móc. 

Khi lăng quăng đỏ cyslops sp. bị cá, ếch, lươn hay rắn nuốt, ấu trùng cấp II phát triển thành ấu trùng cấp III ở cơ bắp của các động vật này. lúc chó, mèo, chồn, chim ăn những ký chủ trung gian II kể trên, ấu trùng giun sẽ chui vào vách dạ dày và lớn lên thành giun trưởng thành trong vòng 6 tháng.

Giả dụ người ăn cá, rắn, lươn, ếch…nấu chưa chin, ấu trùng giai đoạn cấp III sẽ chui vào vách bao tử và đi lang thang khắp nơi trong cơ thể như: da, gan, phổi, não, mắt…v.v. Cũng có thể gây áp xe, hoại tử, xuất huyết, bệnh có thể kéo dài đến 17 năm

Dịch tễ học bệnh Giun đầu gai như thế nào?

Giun đầu gai thường gặp ở Đông Nam Á, Trong đó có Việt Nam… Người nhiễm Giun đầu gai thường là do ăn cá sống hoặc nấu chưa kỹ. Ở miền Nam Việt Nam, cần chú ý tới các món ăn đặc sản: Cá hồi, cứ ngừ sống, cá lóc nướng không kỹ và mắm thái.

Hình ảnh giun đầu gai tạo đường hầm dưới da

Biểu hiện lầm sàng khi nhiễm bệnh giun đầu gai ở người như thế nào? 

Ở người khi giun đầu gai xâm nhập vào bao tử , sau đó lên gan, dẫn đến dấu hiệu bệnh nhân buồn nôn, đau thượng vị và hạ sườn phải, sốt. Sau đó, triệu chứng tùy thuộc vào cơ quan giun đang di chuyển: gan (gan to, đau, sốt), xoang bụng (mắt (viêm mống mắt, xuất huyết nặng, hoại tử dọc theo đường đi của giun), Ở da ( cục u di động dưới da, viêm, phù da,  đường hầm ngoằn nghèo dưới da.

Chẩn đoán bệnh giun đầu gai như thế nào?

Giống như xét nghiệm bệnh sán chó, xét nghiệm giun đầu gai cũng sử dụng kỹ thuật ELISA OD chẩn đoán bệnh, với độ nhạy và độ đặc hiệu cao mang lại kết quả chính xác phương pháp ELISA OD luôn là ưu tiên hàng đầu để xét nghiệm chẩn đoán bệnh giun sán tại phòng khám ký sinh trùng. Xét nghiệm công thức máu bạch cầu trong máu tăng đến 100.000/mm3, trong khi bạch cầu toan tính chiếm 50 – 80%.

Chuẩn đoán dựa trên các câu hỏi, khám bệnh và đánh giá về dịch tễ, nguy cơ như; lúc bệnh nhận sống trong vùng có người bị bệnh, với các thể hiện lâm sàng như trên, nhất là mẩn ngứa da, xét nghiệm bạch cầu toan tính, có thể có sự biến đổi về tốc độ máu lắng vs và CRP trong máu

Chẩn đoán xác định nếu bắt được ấu trùng hoặc giun non ở da, ở mắt ( da, niêm mạc)

Bệnh giun đầu gai có thể gây mẩn ngứa da dị ứng

Nên trị bệnh giun đầu gai ở đâu?

Cũng giống như bệnh giun đũa chó mèo, bệnh giun đầu gai nên trị tại phòng khám chuyên khoa ký sinh trùng. Tại phòng khám ký sinh trùng, bệnh Giun đầu gai được điều trị khỏi bệnh sau khi uống thuốc 15 tới 21 ngày. 

Trường hợp tái phát nên sử dụng phác đồ hợp lý. Khi có ngứa da nên sử dụng thêm các thuốc về dị ứng. Thường thì khi nhiễm giun đầu gai mà bị ngứa da dị ứng, thì sau khi trị bệnh giun đầu gai sẽ dứt bệnh ngứa. Gắp ấu trùng trong da, niêm mạc mắt cũng là phương pháp điều trị tích cực giúp bệnh nhân sớm khỏi bệnh

Biện pháp phòng bệnh giun đầu gai như thế nào?

Dự phòng bệnh Giun Đầu Gai Gnasthostoma cũng giống như bệnh sán lá gan, bệnh giun lươn, bệnh sán lá phổi và giun sán khác,...thực hiện ăn chín uống sôi, không ăn thịt tái sống, các loại thực phẩm như cá, ếch nhái, rắn, lươn nên nấu chín trức khi ăn.

Sửa rau sạch dưới vòi nước

Vệ sinh môi trường sạch sẽ, có thói quen rửa tay trước khi ăn và sau khi đi đại tiện./.

Tags: Bệnh sán chó, Triệu chứng sán chó, Xét nghiệm sán chó, Giun đũa chó Toxocara